A primeira xira ao exterior de Tsai Ing-wen

A primeira viaxe ao exterior da presidenta taiwanesa Tsai Ing-wen levaralle a semana próxima a Panamá e Paraguai. Trátase dun periplo circunstancial que en gran medida devén da invitación á inauguración da ampliación da Canle de Panamá, onde opera a navieira taiwanesa Evergreen. Panamá é un dos seus once aliados en Centroamérica (todos menos Costa Rica desde 2007). Paraguai é o único aliado en Sudamérica. Tsai cumprirá apenas o seu primeiro mes no cargo o próximo 20 de xuño.

A primeira viaxe ao exterior da presidenta taiwanesa Tsai Ing-wen levaralle a semana próxima a Panamá e Paraguai. Trátase dun periplo circunstancial que en gran medida devén da invitación á inauguración da ampliación da Canle de Panamá, onde opera a navieira taiwanesa Evergreen. Panamá é un dos seus once aliados en Centroamérica (todos menos Costa Rica desde 2007). Paraguai é o único aliado en Sudamérica. Tsai cumprirá apenas o seu primeiro mes no cargo o próximo 20 de xuño.

A confirmación da súa viaxe e o anuncio de escalas en Miami e Los Ángeles motivaron unha primeira reacción de advertencia continental. Nas viaxes de Ma Ying-jeou volveuse usual a sordina a esta retórica en virtude da tregua diplomática. Beijing, cun goberno soberanista en Taipei, teme agora un rexurdimento das escalas de alto perfil de Chen Shui-bian (2000-2008) e opta por poñer o parche antes da ferida. A reacción chinesa advirte tamén da fraxilidade daquela tregua, supeditada á aceptación común do Consenso de 1992 (unha China, dúas interpretacións). Trala reanudación de relacións diplomáticas con Gambia o pasado marzo ou a controversia que rodeou a participación de Taiwan na Asemblea Mundial da Saúde, esta actitude continental suxire que as espadas están no alto e que o parón nas relacións bilaterais está afectando a este ámbito, o da diplomacia, no que se logrou un claro entendemento.

Aínda que durante un tempo os medios taiwaneses especularon coa posibilidade dun encontro da presidenta en Panamá con altos responsables continentais (ata con Xi Jinping), nada se espera. O presidente chinés dificilmente podería contemplar unha viaxe a un país co que non mantén relacións diplomáticas. Por outra banda, a representación de China no evento será de baixo rango, a través dun funcionario da división de investimento no exterior do Ministerio de Comercio e Cooperación Económica. China continental supera xa a Taiwan no intercambio comercial con Panamá e é un dos maiores usuarios da Canle en cuxa xestión conta con importante presenza. Un barco da navieira Cosco será o que inaugure a ampliación. En xaneiro de 2004, Panamá e Taiwan subscribiron un TLC.

Nos últimos días, trala celebración de diferentes foros bilaterais xa programados, toma corpo a idea de que o continente privilexiará as relacións co KMT sempre que Taipei non subscriba o Consenso de 1992. A ausencia de contactos directos entre o Consello de Asuntos de China continental e a Oficina de Asuntos de Taiwan, augura un papel substancial do departamento correspondente do KMT, en detrimento de entidades como a oficial SEF. É moi posible que no segundo semestre deste ano, a nova líder do KMT, Hung Hsiu-Chu, sexa recibida por Xi Jinping. As recomendacións internas, suxeridas por algúns sectores trala desfeita electoral, de suspender os foros PCCh-KMT non tiveron percorrido algún.

A situación é outra no PDP. Diversos movementos internos suxiren unha reconsideración do discurso independentista a favor do statu quo. Xustifícase na necesidade de acomodar o discurso partidario e o da presidenta. Sería un xesto importante e podería acougar a ansiedade continental que teme un retorno ao escenario do mandato de Chen. En tanto non se aclare esta cuestión, a xestión política a través do Estreito gardará similitude co período 2005-2008, co KMT como principal referente da política continental en Taiwan. 

As mostras de flexibilidade do PDP, aínda que abundan na súa ambigüidade, indican que a política de Tsai será moito máis prudente que a aplicada por Chen Shui-bian. Aínda así, está por ver que sexa do agrado dunha China que segue desconfiando das súas verdadeiras intencións e apostarao todo á recuperación do poder por parte do KMT.