A serie "Abraiante Galicia" achega desde os ollos de Isabel Stanganelli, espazos, historias e outros elementos que non deixarán de causar asombro. Arredor das conexións de Galicia co resto do mundo...
Monumento a Xulio Verne en Vigo. Fonte: Wikipedia

Abraiante Galicia X: Vigo, a batalla de Rande e Jules Verne

Como parte dos meus estudos en Xeomorfoloxía costeira aprendín que as rías son cordilleiras perpendiculares á costa que, ao se somerxeren no mar, fan que este ocupe os seus vales de orixe fluvial –a diferenza dos fiordos de orixe glaciar–, sendo o exemplo típico nos libros de texto as costas de Galicia. Vivindo en Galicia descubrín non só que as cordilleiras non son tan perpendiculares á costa, senón que os seus vales asolagados son grandes corpos de auga que dan abrigo a portos, escolas de náutica e outros deportes acuáticos, actividades económicas moi rendibles –como o cultivo de mexillóns– e as inesquecibles tardes de verán de sol, praia, familia, amigos e xogos.
Liñas de investigación Paradiplomacia
Apartados xeográficos Acción exterior de Galicia
Palabras chave Galicia Verne

Tamén descubrín que a milenaria historia galega conta con importantes capítulos na súa costa occidental. Algo mencionei sobre as actividades do capitán Mettey e o seu tempo, mencionado no número VI desta serie.

Nesta ocasión desexo destacar o desenvolvemento da guerra da Sucesión Española (1701-1714), producida despois da morte sen descendencia de Carlos II, o último monarca da Casa de Austria. Carlos II designou como sucesor a Felipe de Anjou (Casa dos Borbóns), unindo así as coroas de Francia e España. Isto ameazaba o equilibrio de poder en Europa. Os Habsburgo opuxéronse, respaldados principalmente por Austria, os Países Baixos e Gran Bretaña. E houbo guerra.

Dos numerosos enfrontamentos, interésame destacar a batalla naval de Rande (Battle of Vigo Bay) de 1702 na ría de Vigo, onde a flota anglo-holandesa venceu a do tesouro español, capturando parte deste. Para evitar maiores perdas, outros barcos españois foron deliberadamente afundidos con grandes perdas económicas para a flota borbónica, que precisaba recursos para soster a guerra.

Esta batalla pasou a formar parte do mito do tesouro somerxido na ría e inspirou numerosas expedicións e tamén obras literarias. Entre as primeiras destacáronse as exploracións do francés Hippolyte Magen en 1867. Posiblemente esta actividade alentou a Jules Verne no seu famoso libro 20.000 leguas baixo dos mares, publicado en 1870, a asociar no capítulo “A baía de Vigo” o tesouro de Rande cos recursos que precisaba o capitán Nemo para a construción e mantemento do seu submarino Nautilus. Nesta obra, este tesouro representa un símbolo de independencia, valor e xustiza en mans do seu capitán. Paga a pena ler ese libro… polo menos eu relereino.

De todos os xeitos, a relación de Jules Verne con Vigo non se esgotou coa mención no seu libro, pois visitou a ría de Vigo en xuño de 1878. O veleiro no que viaxaba, o Saint Michel III, debeu resgardarse nesta ría dun forte temporal cando se dirixía ao mar Mediterráneo. A beleza do lugar e o entusiasmo da súa xente ante a súa visita sorprendérono e permaneceu alí durante catro días.

Volveu por segunda e última vez en 1884, tamén accidentalmente debido a unha avaría no mesmo veleiro da súa viaxe anterior. Avistou as illas Cíes e novamente integrouse coa poboación. Esta vez permaneceu tres días.

En 2005, con motivo do centenario da súa morte, descubriuse un monumento a Jules Verne fronte ao Real Club Náutico de Vigo –nos xardíns de As Avenidas–, obra do escultor José Morales. A escultura de bronce mostra a Verne sentado sobre un tentáculo dun calamar xigante, unha referencia ás criaturas mariñas que aparecen na súa novela. A figura destaca a conexión entre a ría de Vigo, a trama do famoso libro de Verne e a batalla de Rande, un fascinante cruce de historia e lenda, realidade e fantasía.

A Illa de San Simón, tamén localizada nesta ría, alberga un curioso monumento dedicado ao Capitán Nemo. Esta historia e a da illa xustifican ser divulgadas noutro capítulo de “Marabillosa Galicia”.

Nota da autora: “Non recibín ningún tipo de compensación (económica ou non) por escribir este artigo, non teño conexión material coas marcas, produtos ou servizos que mencionei e a miña opinión é independente.”