 | |
| Polonia debatirase entre dous candidatos da oposición, os cales colindan ideolóxicamente entre o conservadurismo e o liberalismo. O partido da Lei e a Xustiza (PiS), de Lech Kaczynski, acadou o 28% dos votos, mentres a liberal Plataforma Cívica (PO) de Donald Tusk, obtivo o 24% dos sufraxios. Entre Kaczyinski e Tusk conformarase unha coalición de goberno inédita e curiosa, porque o futuro presidente polaco podería ser o irmán de Lech, Jaroslaw Kaczynski (na foto). As elecións presidenciais están pautadas para dentro de duas semáns. | |
Confusión de modelos, transición inacabada. As eleccións lexislativas polacas do pasado domingo semellan un exercicio incerto de memoria histórica e expectativas de futuro. A alta abstención e o xiro á dereita liberal da política polaca, en detrimento dunha socialdemocracia desprestixidada por algúns escándalos de corrupción, evocan unha mensaxe inquietante e unha sensación social de desgaste.
Polonia debatirase entre dous candidatos da oposición, os cales colindan ideolóxicamente entre o conservadurismo e o liberalismo. O partido da Lei e a Xustiza (PiS), de Lech Kaczynski, acadou o 28% dos votos, mentres a liberal Plataforma Cívica (PO) de Donald Tusk, obtivo o 24% dos sufraxios. Entre Kaczyinski e Tusk conformarase unha coalición de goberno inédita e curiosa, porque o futuro presidente polaco podería ser o irmán de Lech, Jaroslaw Kaczynski. As elecións presidenciais están pautadas para dentro de duas semáns.
A debacle afectou á gobernante Alianza da Esquerda Democrática, LSD, do presidente Alexander Kwansniewski: do 41% os votos que obtivera nas lexislativas do 2001, agora recibiu só o 11%. Os outros partidos que aumentaron ou mantiveron o seu status son de tendencia radical, centrista e conservador: o partido da Autodefensa, a Liga das Familias Polacas e o Partidos dos Campesiños. A abstención foi a outra protagonista: un 59,6% dos polacos non foi a votar, nunha demostración de castigo cara a clase política.
Os dous partidos máis votados proveñen de sendas escisións do movemento sindical Solidariedade. Precisamente, o sindicato fundado por Lech Walesa acaba de cumprir 25 anos, en medio dunha celebración que pasou sen pena ni groria. Pero hoxe, o PiS e o PO apenas conservan o ideario orixinal de Solidariedade: o primeiro fúndese nunha mestura de conservadurismo católico, conciencia social e economía de libre mercado. O segundo é marcadamente liberal.
O curioso, en termos de integración europea, é que a postura máis entusiasta coa adhesión, a do gobernante LSD, foi a peor parada nos recentes comicios. Con Kwasniewski na presidencia, Polonia ingresou na Unión Europea en maio de 2004. Do mesmo xeito, este goberno xa apoiara a guerra de George W. Bush en Iraq, incluso enviando tropas. As políticas económicas do LSD permitiron un crecemento do PIB e unha baixa na inflación, pero estouparon cun desemprego do 17,8%, o máis alto dos países da UE.
Pero moitos votantes, especialmente na mocedade, relaciona á esquerda polaca co pasado comunista e a corrupción presente. Por iso, o candidato mellor valorado do partido de goberno, o presidente do Parlamento Wodzimierz Cimoszewicz, rexeitou a súa candidatura ante a forte e desleal campaña de desprestixio na súa contra, deixando o escenario en mans dos liberais e centristas-conservadores.
Os dous vencedores das lexislativas manifestan unha mensaxe máis euroescéptica, quizais consóno coa percepción popular. En 1996, un 61% dos polacos aseguraban que o ingreso na UE melloraría as súas condicións de vida. Hoxe, con Polonia no clube dos 25, ese índice rolda o 16%. As axudas dende Bruxelas, especialmente no agro, beneficiaron a un país cunha taxa poboacional entre as mais altas da UE. Pero as expectativas de riqueza e benestar dos noventa non corren coa mesma intensidade nestes momentos.
Do mesmo xeito, a mocedade polaca afirma que no país imponse unha "moda conservadora". A xeración post-comunista semella mais pragmática, individualista, negadora do pasado. E, aparentemente, seducida polo liberalismo anglosaxón: non é unha casualidade nin unha banalidade que a emerxente emigración moza de Polonia elixa, preferentemente, Gran Bretaña e EEUU como o seu destino.
