Lelle China a cartilla a Corea do Norte?

Tras anunciar Corea do Norte o desenvolvemento dunha bomba H, China mostrou, primeiro, a súa oposición á proba e, segundo, a súa sorpresa por non ser informada con antelación. Desde a primeira proba nuclear levada a cabo por Pyongyang en 2006, a posición chinesa evolucionou cada vez máis cara ao distanciamento do seu aliado e, sobre todo, desde a chegada de Xi Jinping.

Apartados xeográficos China e o mundo chinés
Idiomas Galego

Tras anunciar Corea do Norte o desenvolvemento dunha bomba H, China mostrou, primeiro, a súa oposición á proba e, segundo, a súa sorpresa por non ser informada con antelación. Desde a primeira proba nuclear levada a cabo por Pyongyang en 2006, a posición chinesa evolucionou cada vez máis cara ao distanciamento do seu aliado e, sobre todo, desde a chegada de Xi Jinping.

O movemento é sumamente desafortunado e constitúe un golpe ao proceso de desnuclearización da península, dixeron as autoridades chinesas ao funcionario de máis alto nivel da embaixada norcoreana en Beijing, engadindo que tal comportamento contravén o desenvolvemento normal das relacións entre China e Corea do Norte.

Nos últimos meses produciuse certo desxeo nasn relacións intercoreanas. A reanudación dos encontros de familias separadas pola guerra coreana (1950-1953), acordada en agosto, afastaba a sombra do retorno ás hostilidades na zona desmilitarizada, onde varios soldados surcoreanos sufriran lesións ao estalar minas terrestres. A falta de acordo respecto de a reanudación das visitas ao centro turístico do Monte Kumgang (onde faleceu unha turista surcoreana en 2008 por disparos dun soldado norcoreano) fixo encallar os hipotéticos progresos.

No entanto, o principal destinatario da proba nuclear non é Corea do Sur senón EUA. A clave que ao cabo pode desbloquear o contencioso é a reanudación do diálogo directo entre Washington e Pyongyang e non parece fácil malia os cambios auspiciados por Obama, por exemplo, en relación a outro vello inimigo, Irán. De feito, China deixa entrever a responsabilidade da Casa Branca no actual estado de cousas. O deterioro da seguridade rexional viría ser unha razón engadida para argumentar a idoneidade da súa estratexia de Pivot to Asia para conter a Beijing. Trala proba, os viceministros de Corea do Sur, Xapón e EUA reuníronse para concertar medidas de resposta.

As veladas críticas de China a Corea de Norte e a súa insatisfacción co comportamento do díscolo veciño non equivalen a unha identificación coas posicións occidentais. Tampouco a unha hipotética neutralidade. China teme os riscos derivados dunha urxencia nuclear en Corea do Norte, pero parece perder capacidade de influencia no seu aliado e as relacións son frías. A combinación de firmeza na condena coa continuidade do apoio (petróleo e cereais) para evitar o afundimento do réxime sitúalle nunha posición incómoda pero de difícil desencaixe. 

A China conviríanlle dúas cousas. Primeiro, rebaixar o ton e evitar unha espiral de novas medidas unilaterais que agraven a tensión. China quere cero sorpresas na súa contorna próxima e non o ten fácil polas crecentes disputas nos mares contiguos, con Xapón, Vietnam ou Filipinas, sobre todo. Necesita calma para que os seus proxectos na orde económica-comercial (o BAII, a ruta marítima da Seda, etc.) afiáncense sen distraccións. Segundo, o encarreiramento deste marco e o acougo virían da man da reanudación do diálogo hexagonal (as dúas Coreas, Xapón, Rusia, EEUU e China) que se iniciou en 2003 e quedou paralizado en decembro de 2008. Corea do Norte retirouse del uns meses máis tarde. 

A combinación de ousadía norcoreana, impotencia chinesa e desinterese interesado estadounidense augura novas e futuras crises.