Mudará a política xaponesa trala dimisión de Hatoyama?

Xuño 10, 2010

Apartados xeográficos Asia ARQUIVO

Idiomas Galego

Oki, Masashi

Licenciado en Ciencias Políticas pola Universidade de Chuo (Xapón), Máster en Xestión da Cooperación Internacional e ONG (USC), membro da Asociación Cervantes de Kioto, membro da Asociación Xaponesa de Estudos Latinoamericanos e colaborador do IGADI. Actualmente reside en Xapón. Publicou…

Parafraseando ao seu avó e ex primeiro ministro Ichiro Hatoyama, o ata agora xefe de goberno xaponés Yukio Hatoyama sempre repetía “Yu-Ai” (irmandade) cada vez que se refería aos asuntos da política doméstica e internacional. Non obstante, e a pesar da súa amabilidade, a súa recente dimisión como primeiro ministro causou unha elevada confusión política que, segundo palabras do tamén ex primeiro ministro Junichiro Koizumi, verificou que Hatoyama “estragouse a si mesmo polas súas palabras”.

O asunto máis grave que determinou o fracaso da xestión de Hatoyama foi o problema da base militar de Futenma¹, localizada en Okinawa. No seu Manifesto electoral 2009, o actualmente gobernante Partido Democrático do Xapón (PDX) propuxo a revisión da presenza militar estadounidense, gañando así os comicios xerais dese mesmo ano. Non obstante, ao carecer de maioría absoluta no Parlamento, o PDX veuse na obriga de formar un gabinete de coalición co Partido Socialdemócrata de Xapón (PSX) e o Novo Partido do Pobo (NPP).

Ao igual que Hatoyama, o PSX consideraba que esta base debía trasladarse fóra de Okinawa, pero o primeiro ministro prometeu unha resposta para o pasado mes de maio, unha vez considerara esta posición con EEUU. Non obstante, Hatoyama fracasou co seu Yu-Ai ao tentar ser afable coa poboación de Okinawa, cos seus socios no gabinete de coalición, cos EEUU e co pobo xaponés, debido a que todos eles apostaban as súas esperanzas de resolución deste asunto coa conclusión prevista por Hatoyama para maio pasado.

Unha vez Hatoyama decidira mudar a base á poboación de Henoko, presentáronse fortes protestas cidadás en Okinawa e por parte de Washington. Paralelamente, o PSX decidiu abandonar a coalición de goberno, complicando así a estabilidade do gabinete de Hatoyama.

Hatoyama tentou afianzar a súa política de Yu-Ai no plano das relacións internacionais, avogando pola consolidación da Comunidade do Leste Asiático (CLA) e por unha diplomacia plenamente “asiática”. Non obstante, moderou o seu discurso a fin de non acrecentar a desconfianza de EEUU, revalidando a condición “indispensable” da importancia da alianza con EEUU para a concreción da CLA.

Pero esta política de Yu-Ai provocou unha perda de credibilidade da diplomacia xaponesa. Para colmo de males, a dimisión de Hatoyama e a asunción dun novo primeiro ministro confirma a situación de inestabilidade dos diversos gobernos xaponeses aparecidos nos últimos anos, con seis primeiros ministros nos últimos 4 anos e 16 primeiros ministros durante os 21 anos da denominada “era do Heisei” (1989-2010). Os constantes cambios de goberno e perspectivas políticas impiden a Xapón construír unha relación de amizade cos países estranxeiros e tomar a iniciativa nas relacións internacionais.

O pasado 4 de xuño, dous días despois de que Hatoyama manifestara a súa intención de dimitir, celebrouse a elección do novo líder do PDX, sendo elixido Naoto Kan, vice primeiro ministro e ministro de Finanzas do gabinete de Hatoyama. Tras esta elección, Kan asumirá tanto o liderado do PDX como do novo goberno xaponés.

Con este panorama, cabe pensar se haberá cambios na política exterior de Xapón. Kan confirmou que o eixe da súa diplomacia é a relación con EEUU, outorgándolle igualmente unha importancia capital ás relacións con China. Esta perspectiva persuade a Kan para consolidar a relación de Xapón cos seus veciños do Leste asiático.

Polo momento, o novo primeiro ministro xaponés goza de certa credibilidade nos medios estranxeiros: The New York Times dixo que Kan ten un carácter máis decidido ca o seu antecesor e “indeciso” Hatoyama. Non obstante, é cousa sabida que Kan posúe un carácter máis irascible, ata o punto de que en Xapón ten un alcume, “Ira-Kan”, que significa “o irascible Kan”². Pola súa banda, o chinés Diario do Pobo considerou que a ideoloxía de centroesquerda de Kan beneficiará ás relacións entre ambos países³.

Asi pois, haberá que confirmar que Kan poida asumir con firmeza a dirección da inestable política xaponesa pero, antes que nada, o que máis se desexa en Toquio é a recuperación da confianza perdida por Xapón no contexto internacional.