A industria téxtil galega, coñecida pola súa calidade e saber facer tradicional, enfróntase agora ao reto de navegar entre as turbulentas augas do fast fashion global, as esixentes normativas europeas de sustentabilidade e a revolución tecnolóxica impulsada pola intelixencia artificial (McKinsey & Company, 2024). A evolución do fast fashion foi vertixinosa, atravesando tres xeracións distintas nas últimas décadas: a primeira, xurdida antes do 2000, estivo marcada por retallistas como H&M e Zara; a segunda, entre 2000 e 2015, viu o auxe de empresas digital-first como ASOS e Boohoo; finalmente, a terceira xeración, liderada por Shein e Temu desde 2015, caracterízase por tempos de produción ultrarrápidos e prezos extremadamente baixos.
Este modelo de negocio ultrarrápido formula desafíos significativos para o sector téxtil galego, exercendo unha presión considerable sobre as marxes e cuestionando os ciclos de produción tradicionais. Non obstante, mentres o fast fashion global acelera, a Unión Europea tomou medidas decisivas cara á sustentabilidade no sector téxtil. A “Estratexia da UE para téxtiles sustentables e circulares” busca crear un sector máis ecolóxico, competitivo e resistente aos choques globais (European Commission, 2022). Esta estratexia establece obxectivos ambiciosos para 2030, incluíndo que todos os produtos téxtiles no mercado da UE sexan duradeiros, reparables e reciclables, fabricados en gran medida con fibras recicladas e libres de substancias perigosas.
Neste contexto de cambio acelerado, a intelixencia artificial (IA) emerxe como unha ferramenta transformadora para a industria da moda. Ten o potencial de aumentar, acelerar e automatizar as capacidades do negocio da moda, desde a escritura de código ata o apoio ao deseño e o empoderamento dos equipos de vendas. Para o sector téxtil galego, a integración da IA ofrece múltiples oportunidades, desde a optimización do deseño e desenvolvemento de produtos ata a mellora da eficiencia operativa, a personalización da experiencia do cliente e a implementación de prácticas máis sustentables.
A IA pode revolucionar a forma en que se deseñan, producen e comercializan os produtos téxtiles. Por exemplo, os algoritmos de aprendizaxe automática poden analizar grandes volumes de datos de vendas e tendencias de moda para predicir con maior precisión as preferencias dos consumidores. Isto permite ás empresas téxtiles galegas axustar a súa produción de maneira máis eficiente, reducindo o desperdicio e mellorando a rendibilidade. Ademais, a IA pode optimizar a cadea de subministración, identificando colos de botella e suxerindo melloras en tempo real.
Para facer fronte a estes desafíos e aproveitar as oportunidades que presentan tanto a IA como as novas regulacións de sustentabilidade, o sector téxtil galego pode beneficiarse de ferramentas legais como os réximes de suspensión de aranceis, en particular o Réxime de Perfeccionamento Activo (RPA) e o Réxime de Perfeccionamento Pasivo (RPP) (Ministerio de Economía y Competitividad, 2011; Orden PCI/933/2019, 2019).
O Réxime de Perfeccionamento Activo permite ás empresas importar materias primas ou produtos semielaborados libres de dereitos arancelarios, coa condición de que estes insumos se utilicen para fabricar produtos que logo serán exportados fóra da Unión Europea. Este réxime é especialmente valioso para o sector téxtil galego, xa que permite ás empresas acceder a materias primas de alta calidade a prezos competitivos, mellorando así a calidade dos seus produtos finais e a súa competitividade nos mercados internacionais.
Por outra banda, o Réxime de Perfeccionamento Pasivo permite ás empresas exportar temporalmente produtos para a súa transformación ou reparación nun país non pertencente á UE, e logo reimportar os produtos resultantes cunha exención total ou parcial dos dereitos de importación. Este réxime pode ser particularmente útil para as empresas téxtiles galegas que buscan aproveitar as capacidades de produción especializadas noutros países, mantendo ao mesmo tempo o control sobre o deseño e a calidade do produto final.
A utilización estratéxica destes réximes pode axudar ás empresas téxtiles galegas a mellorar a súa competitividade en varios aspectos: redución de custos, fomento da innovación, mellora da calidade, flexibilidade na produción e impulso á internacionalización (Cruz Hernández, 2014).
O futuro do sector téxtil galego dependerá en gran medida da súa capacidade para adaptarse a este novo paradigma. As empresas que logren integrar exitosamente a sustentabilidade, a innovación tecnolóxica e a tradición artesanal, aproveitando ao mesmo tempo as oportunidades que ofrecen os réximes aduaneiros especiais, estarán ben posicionadas para prosperar nun mercado global cada vez máis competitivo e consciente (Costa & Duch, 2004).
A colaboración entre empresas, institucións de investigación e o goberno será crucial para fomentar a innovación, desenvolver o talento necesario e crear un ecosistema que apoie esta transformación. As institucións educativas galegas poden desempeñar un papel vital na formación de profesionais que combinen habilidades tradicionais do sector téxtil con coñecementos avanzados en tecnoloxía e sustentabilidade.
En conclusión, o sector téxtil galego atópase nun momento decisivo da súa historia. Co seu peso significativo na economía rexional e a súa longa tradición de excelencia, ten o potencial de reinventarse como un líder global en moda sustentable e innovadora. O camiño por diante non está exento de desafíos, pero coa combinación adecuada de visión estratéxica, investimento en tecnoloxía, compromiso coa sustentabilidade e aproveitamento intelixente das ferramentas legais dispoñibles, a industria téxtil galega pode non só sobrevivir, senón prosperar nesta nova era da moda global.
A clave do éxito radica na capacidade das empresas galegas para combinar o mellor da súa herdanza artesanal coas últimas innovacións tecnolóxicas e prácticas sustentables. Aquelas que logren este equilibrio estarán nunha posición única para ofrecer produtos que non só cumpran coas esixentes normativas europeas, senón que tamén satisfagan as crecentes demandas dos consumidores por produtos éticos, sustentables e de alta calidade.
O sector téxtil galego ten a oportunidade de liderar a transición cara a unha industria da moda máis responsable e tecnoloxicamente avanzada. Ao facelo, non só asegurará o seu propio futuro, senón que tamén contribuirá significativamente á economía rexional e establecerá un modelo a seguir para outras industrias en España e máis alá (Observatorio Textil y Moda, s.f.).
Referencias
Costa, M. T., & Duch, N. (2004). La renovación del sector Textil-confección en España. Proceso de ajuste y contenido tecnológico. Revista de Economía Industrial, 355, 263-272.
Cruz Hernández, J. F. (2014). La internacionalización del sector textil español dentro de la UE-27. [Trabajo Fin de Grado, Universidad de Zaragoza].
European Commission. (2022). EU Strategy for Sustainable and Circular Textiles. https://environment.ec.europa.eu/strategy/textiles-strategy_en
McKinsey & Company. (2024). The State of Fashion 2024: Resilience in the Face of Uncertainty.
Ministerio de Economía y Competitividad. (2011). Regímenes aduaneros económicos. https://comercio.gob.es/ImportacionExportacion/Aranceles/Paginas/Trafico-de-perfeccionamiento.aspx
Observatorio Textil y Moda. (s.f.). Repositorio de recursos. https://observatoriotextilymoda.es/repositorio_eu/
Orden PCI/933/2019, de 11 de septiembre, relativa a la autorización de los regímenes aduaneros especiales de perfeccionamiento activo, de perfeccionamiento pasivo y de importación temporal. (2019). Boletín Oficial del Estado, 221, de 14 de septiembre de 2019, 99629 a 99638. https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2019-13049
Xunta de Galicia. (2024). Rueda destaca la relevancia del sector textil en el tejido productivo gallego y se compromete a apoyarlo. https://www.xunta.gal/es/notas-de-prensa/-/nova/003590/rueda-destaca-relevancia-del-sector-textil-tejido-productivo-gallego-compromete
