China e a UE encaran un novo cume bilateral (Beijing, 12 e 13 de xullo). O encontro vén precedido do anuncio dunha nova política da UE cara a China que parece inclinarse polo endurecemento das esixencias comunitarias, en especial no relativo á reciprocidade e a demanda de maior protección para os intereses económicos europeos. A firmeza de Bruxelas apunta directamente a cuestións controvertidas de longa data como o acceso ao mercado chinés, cuxas restricións non son compartidas. Ademais, a UE quere acelerar as conversacións sobre un Tratado Bilateral de Investimentos, sinalándoa como unha prioridade inmediata (China ten xa tratados bilaterais subscritos con 27 dos 28 membros da UE, só fáltalle Irlanda).
China e a UE encaran un novo cume bilateral (Beijing, 12 e 13 de xullo). O encontro vén precedido do anuncio dunha nova política da UE cara a China que parece inclinarse polo endurecemento das esixencias comunitarias, en especial no relativo á reciprocidade e a demanda de maior protección para os intereses económicos europeos. A firmeza de Bruxelas apunta directamente a cuestións controvertidas de longa data como o acceso ao mercado chinés, cuxas restricións non son compartidas. Ademais, a UE quere acelerar as conversacións sobre un Tratado Bilateral de Investimentos, sinalándoa como unha prioridade inmediata (China ten xa tratados bilaterais subscritos con 27 dos 28 membros da UE, só fáltalle Irlanda).
A última política deste tipo foi adoptada fai unha década. Desde entón, as cousas cambiaron para ambas partes e non pouco. Pese a iso, as cuestións comerciais seguen condicionando a axenda bilateral, en detrimento doutros aspectos da relación. O comercio entre China e a UE ascendeu a 521 millóns de euros en 2015 e a participación total de China no comercio de bens da UE duplicouse desde 2002, pasando de representar un 7 a un 15 por cento. É o seu primeiro socio comercial (segundo para a UE).
Tres datos ilústrannos o momento bilateral. Primeiro, a negativa a recoñecer a condición de China como unha economía de mercado. Segundo os acordos subscritos coa OMC, débeselle recoñecer automaticamente o 11 de decembro próximo. O Parlamento Europeo decidiu opoñerse o pasado maio. Pódeo impedir Bruxelas? Pode China ofrecer un calendario de contrapartidas? Segundo, o desenlace das preocupacións expresadas por Berlín á resultas da compra pola chinesa Midea de ao redor do 40 por cento -agora dispón do 13,5- da alemá Kuka. China quere ser a primeira do mundo tamén en robótica industrial o ano próximo e iso pasa polo futuro da compañía con sé en Augsburgo. Para rematar, a controversia orixinada por algunhas alarmas europeas a respecto da consolidación da posición chinesa no porto do Pireo. Chegouse a cualificar de “protectorado chinés”. Tsipras visitou China a primeiros de xullo e ademais de expresar o seu estrañeza pola actitude dalgúns socios á vista do ensañamento coa situación económica do seu país deu o plácet á transformación do porto grego nun gran centro de transferencia de contedores, con conexión de transporte marítimo e ferroviario e de distribución loxística internacional no Mediterráneo, baixo control chinés.
A nova política da UE cara a China pretende reequilibrar unha relación cualificada de asimétrica en aspectos substanciais, por exemplo, reclamando igualdade de condicións no acceso aos contratos de infraestrutura agora que a Franxa e a Ruta da Seda envolven a Europa -quéirao ou non Bruxelas- na estratexia de revitalización que impulsa China. A principal dúbida é si a UE será capaz de preservar a unidade de acción europea, protexendo as súas capacidades tecnolóxicas e defendendo os intereses continentais, nun momento de debilidade como o actual, tralo Brexit e sen saída á vista para a crise económica.
Os obxectivos de China, que fai tempo diferenza entre o discurso e a realidade en Europa, apuntan tanto a mellorar o comercio ou o investimento -con especial énfase nas oportunidades tecnolóxicas- como a aumentar a influencia política. O ton da aposta decidida que supuxo a súa primeira estratexia exterior (cara á UE, 2003) transmutou cara a unha política máis sofisticada. Hoxe determinan estas relacións o entendemento de Beijing con certas capitais importantes (Berlín, por exemplo), malia que non todo é unha balsa de aceite. Veremos tamén como China xestiona o Brexit -co que non contaba-, pero seguirá mantendo a ofensiva en contornas como o Mediterráneo ou os países de Europa central e oriental.
Europa fará ben en calcular as súas forzas e capacidades para soster a estratexia que adopta. O contrario pode redundar nunha maior perda de credibilidade. A nova política cara a China debe acelerar a cooperación sobre fundamentos claros, cunha folla de ruta que, primeiramente, afiance a unidade continental. Pode unha Europa débil poñer a China en apuros?
