Aínda que os produtos agrícolas rusos non estaban baixo sancións, o réxime de sancións occidentais disuadiu a empresas navieiras, bancos internacionais e aseguradoras de negociar con produtores rusos. Moscova sempre usou esta circunstancia para sabotear o ‘corredor humanitario’ entre os portos ucraínos e o estreito de Istambul. Pois agora, ao abandonar o acordo, adicouse a intensificar bombardeos de Odesa apuntando a instalacións portuarias, almacéns de trigo, vivendas e patrimonio cultural, é dicir, tratando non só de obstruír a exportación senón de eliminar fisicamente as mercadorías. Esta forma de gañar o mercado por medios de guerra, que parecía ter quedado nun pasado o suficientemente afastado, non é máis que o método mafioso de ampliar o seu dominio: elimínase quen non cede á chantaxe e ao terror. Este é o sentido do terrorismo estatal que practica a Rusia de Putin, sendo un estado nas mans da mafia.
Tendo sometido o estado da Federación Rusa a un control practicamente absoluto, Putin supón que con iso os seus intereses e métodos de mafioso adquirirían unha sorte de lexitimidade. O acordo do trigo permitía o funcionamento dos poucos portos que quedaban no poder de Ucraína. Folga dicir que se deixaba ao marxe o feito de que Rusia seguía ocupando ilegalmente case toda a costa ucraína do Mar Negro e converteu o Mar de Azov na súa propiedade. Non obstante, o Kremlin alegou que eran os seus intereses que se respectaban insuficientemente no acordo. Tiña que acabar porque non funcionaba para Rusia no medio das sancións impostas debido á guerra, non entraba en cuestión se rematase a guerra criminal, cesarían todas as sancións, pero Moscova quere impor os seus intereses a través da guerra e non competir en condicións de paz.
Segundo Putin, quen nin sequera mencionou a guerra, a participación rusa no acordo do trigo foi obstaculizada por aqueles que non queren que nos fagamos máis ricos. Así o explicou, inaugurando estes días a Cimeira “Rusia – África” en San Petersburgo, á que, por certo, acudiron dúas veces menos estadistas africanos que no ano 2019. Tamén lles comentou que a maior parte do grao ucraíno exportado no marco do acordo era aos países con rendas altas e medianas e non aos pobres africanos. Ilustrouno co exemplo de Etiopía, Sudán, Somalia, aos que tocou menos do 3% do volume total, menos dun millón de toneladas.
A pesar de presentar o trigo ucraíno como pouco importante (ou precisamente por iso), Putin ofreceu ‘reemplazalo’ con subministos rusos. “En concreto, vou dicir que estaremos dispostos a subministrar gratuitamente a Burkina Faso, Zimbabue, Mali, Somalia, República Centroafricana e Eritrea entre 25.000 e 50.000 toneladas de cereais nos próximos tres ou catro meses”, declarou. A pesar desta oferta, os políticos africanos mencionaron en público o ‘conflicto ucraíno’, aínda que Putin suxeriu falar diso en privado, sinalaron a importancia do grao ucraíno, propuxeron retomar o acordo do trigo e o presidente da Unión Africana destacou a importancia indiscutible de restaurar “a paz en Europa”.
A cimeira estaba lonxe de ser un éxito para a posición internacional de Rusia, nin sequera no continente africano, pero marcou a decisión do Kremlin de conseguir por todos os medios de comunicación máis interesados ou neutralidade comprensiva para continuar a agresión contra Ucraína. O evento contaba cun detalle moi significativo: o embaixador centroafricano divulgou desde San Petersburgo un selfie con Prigozhin, que coa súa compañía militar supostamente privada “Wagner” gañou moito mérito promovendo e protexendo os intereses máis económicos que políticos de Putin en varios países do continente africano. Accidentalmente ou non, Prigozhin tivo a oportunidade de ofrecer o seu apoio en Níxer, onde os militares derrocaron ao presidente constitucional, mentres que nas rúas se avistaban as bandeiras tricolores de Rusia no país afastado…
A aparición do capitón de mercenarios é significativa para interpretar as intencións do seu capo supremo, Putin. A conclusión máis importante, aínda que isto foi evidenciado en moitas ocasións anteriores, é que non se pode dar ningún crédito ao que Putin declara en público (por exemplo, que Rusia non pretende anexar Crimea, non infiltrou os seus efectivos no leste de Ucraína, que non pensa invadir Ucraína, e a guinda do pastel: os obxectivos da operación militar especial seguen invariables e modifícanse en cada nova fase). Tamén declarou que a traizón era a única cousa que non podía perdoar baixo ningunha condición e, segundo el, a ‘rebeldía’ de Prigozhin o era.
O que recibiu Prigozhin non foi perdón senón unha confirmación do seu recoñecemento como un dos seus. Créndose a forza de choque principal na guerra sucia de Putin, reclamara moito contra os militares, aos que vía menos atrevidos que el, insultalos de forma máis baixa, sen ningún filtro. Durante a marcha a Moscova, os seus mercenarios non dubidaron en matar unha ducia de aviadores, derrubando un par de avións. Foi como dar nos morros nunha loita entre bandas de rúa, e é unha linguaxe que Putin, formado entre os pandilleros de Leningrado, entende e respecta. Pouco despois dos feitos, Putin reuniuse cos mercenarios e ofreceu-lles ‘continuar loitando pola Pátria’ (suponse diso se trata en Ucraína, África, Siria).
Mentres tanto, o cómplice de Putin, Lukaxenka, albergou a miles de combatentes do grupo Wagner en Bielorrusia e comentou nunha reunión con Putin que aqueles expresaron o seu desexo de ir ao oeste. Unha mensaxe que foi percibida con moita preocupación en Polonia e Lituania. Os mercenarios están a facer as súas manobras ameazantes moi preto do corredor de Suwalki, onde Bielorrusia e o enclave ruso de Kaliningrad están separados por só 75 quilómetros. En calquera momento, os ‘wagnerianos’ poden cortalo para “tomar baixo a súa protección’ aos seus compatriotas en Kaliningrado rodeados e polo tanto ameazados pola OTAN. Un obxectivo lexítimo segundo a demagoxia do Kremlin, ademais, Moscova sempre podería dicir, como no caso da Crimea, que non está implicada, que o está a facer un grupo de patriotas que nin sequera ten estatuto legal en Rusia nin o fai desde Rusia. E tamén lembrar que ese territorio, só un pouco máis de cen anos era una província dentro do Imperio Ruso…
Tal escenario é posible, porque a Rusia de Putin, cando a súa chantaxe terrorista non reporta resultados, procede á acción militar directa aproveitando o medo dos decentes que pensan que non se atreverá, que isto levará a unha guerra. Pero a guerra xa está e segue escalando…
