A explosión dun movemento violento de contestación ilustra o actual estado de cousas en Tunisia, un país que xogou a baza do aperturismo económico e a modernidade social á vez que no político mantívose impermeable ao cambio.
A explosión dun movemento violento de contestación ilustra o actual estado de cousas en Tunisia, un país que xogou a baza do aperturismo económico e a modernidade social á vez que no político mantívose impermeable ao cambio.
Autoritarismo, férreo control de Estado, ausencia de liberdades, omnipresencia do todopoderoso Reunión Democrática Constitucional (RCD), partido único de facto, e a reconducción á fronte do país durante cinco lexislaturas consecutivas do presidente Zine El Abidine Ben Alí, denotan o inmobilismo do réxime. O impacto da crise financeira internacional, o esgotamento do modelo económico e o paro, xunto coa corrupción e a patrimonialización na familia do presidente dos resortes do poder, fixeron aflorar as protestas a mediados de decembro.
Asistimos a un movemento reivindicativo eminentemente interior, nun sentido xeográfico. As protestas suceden na localidade de Kasserine, non en Susa. Subleváronse as provincias do centro, afastadas dos réditos do turismo e da prosperidade da costa, onde os dividendos do progreso están peor redistribuídos e a ausencia de perspectivas é notoria. Ademais, son as clases medias as que se rebelaron. Confrontadas a un forte sentimento de inxustiza, a crise é un golpe moi duro para familias que, habendo podido enviar aos seus fillos á universidade, atópanse abocadas ao paro. Sen perspectivas no país, erixida Europa nunha fortaleza contra a inmigración e sen canles válidas de intermediación ante as autoridades, a mobilización aparece como a única alternativa de cambio real.
A inacción do RCD, que conta con 2,2 millóns de afiliados (máis dun de cada catro tunecinos adultos), e a negativa do Exército a intervir para sufocar as revoltas, fan pensar que a elite dirixente prepárase para un cambio na cúspide do Estado. A actual semella a atmosfera de “final de reino” do ex presidente Habib Burguiba (1957-1987), enfermo e debilitado, sendo unha sombra do visionario que construíu o Tunisia moderna, encerrado no seu palacio de Cartago. Burguiba tivo que afrontar graves problemas sociais.
Non sabendo conservar o apoio da incipiente clase media, Burguiba foi finalmente vítima da súa contorna e derrocado por un dos seus “golfiños”, Zine El Abidine Ben Alí. Como advertiu aquel don Fabrizio, o Gatopardo da obra de Lampedusa, “algo debe cambiar para que todo siga igual”.
