Un cataclismo natural, o terremoto que asolou Beijing naquel verán de 1976, serviu de preludio doutro cataclismo político, a morte de Mao, o venerado líder, o Gran Temoneiro, que en Tiannamen proclamara unhas décadas antes o despertar dunha China que nunca mais baixaría a cerviz fronte a ningún poder estranxeiro. Como nos tempos das vellas dinastías, a ruptura do equilibrio natural anunciaba quebras fondas na orde humana.
Na pragmática China de hoxe case nada queda da ilusión, tantas veces destructiva como creativa, do ideario maoísta que Lin Piao, o primeiro herdeiro fallido, resumira no Libro Vermello que millóns de estudiantes ergueran como bandeira dun comunismo oriental que eclipsaría a deriva revisonista do poder soviético.
Mao tiña unha crenza: facer a Revolución, remover pedra a pedra os cimentos da vella orde, tanto no material como no espiritual. Unha gran desorde conducirá a unha gran orde, e asi cada sete anos, acostumaba a dicir, temeroso sempre do rexurdir do dereitismo, da contrarrevolución e do capitalismo. Na súa man tivo en máis dunha ocasión a propia eliminación física de Deng Xiaoping, o artífice da reforma e a apertura actual, o impenitente seguidor do camiño capitalista, como acusaban Chen Boda, o director de Bandeira Vermella, e os seus acólitos do grupo dirixente da Revolución Cultural. Pero Mao non era Stalin, se ben nada fixo por salvar a Peng Duhai (ministro de defensa que criticou o Gran Salto Adiante na súa carta dos dez mil caracteres) ou a Liu Shaoqi, o líder da outra liña, falecidos ambos na cadea por falta de tratamento médico. Eran os tempos da Revolución Cultural, un dos motivos de maior orgullo para Mao, pero unha das maiores catastrófes para o seu país.
China lembra a Mao a pesar dos seus erros. Deng Xiaoping non quixo nin puido facer leña da árbore caída. O Gran Temoneiro é unha figura venerada no Exército, no Partido e en moitos sectores sociais. Pero o seu soño igualitario e emancipador está máis alonxado hoxe da realidade do que podía estalo en 1949.
