Dende 1989, Europa vive un cuarto de século de galopante proceso de deconstrución. A medida que afonda o alargamento e a integración comunitaria, afástase en paralelo das ideas clave que fixeron posible o propio ideal europeo: a democracia, a paz, os dereitos humanos, o Estado do benestar, a economía social de mercado, o respecto ao ambiente, a cohesión e a solidariedade… Nese contexto, o referendo grego, con independencia do que aconteza respecto da permanencia de Atenas no euro e na propia UE, marcará un punto de inflexión nese transcurso para evidenciar que a persistencia no extremismo neoliberal alentado polo conservadorismo trala caída do muro de Berlín constitúe a maior ameaza para a subsistencia de Europa entendida como expresión dunha visión autónoma global.
Dende 1989, Europa vive un cuarto de século de galopante proceso de deconstrución. A medida que afonda o alargamento e a integración comunitaria, afástase en paralelo das ideas clave que fixeron posible o propio ideal europeo: a democracia, a paz, os dereitos humanos, o Estado do benestar, a economía social de mercado, o respecto ao ambiente, a cohesión e a solidariedade… Nese contexto, o referendo grego, con independencia do que aconteza respecto da permanencia de Atenas no euro e na propia UE, marcará un punto de inflexión nese transcurso para evidenciar que a persistencia no extremismo neoliberal alentado polo conservadorismo trala caída do muro de Berlín constitúe a maior ameaza para a subsistencia de Europa entendida como expresión dunha visión autónoma global.
Con independencia das claves nacionais e das súas consecuencias para o marco negociador con Bruxelas, a lección democrática grega é unha reivindicación de Europa como un proxecto dotado dunha ampla base social e construído recollendo as aspiracións dos cidadáns. Isto só pódese garantir con políticas comprometidas coa sociedade e co sometemento ao ben común deses mercados e multinacionais que só aspiran a maximizar os beneficios. A actual deriva da burocracia de Bruxelas e os seus servidores nacionais leva tempo logrando que “comunitario” convértase en antítese de “europeísta”.
O fracaso deste modelo de Unión plásmase no avance das desigualdades e os desequilibrios, no deterioro incesante das condicións de vida, na cronificación dos déficits democráticos, pero igualmente e sobre todo no extravío dos ideais humanistas que no seu dia galvanizaban o proxecto europeo e que son referencia inescusable da súa base civilizatoria.
O deterioro de Europa como proxecto discorre en paralelo á perda do seu soft power global. Noutro tempo, ante crises semellantes, pesarían outros equilibrios. Como igualmente outras solucións se avanzarían para encarar con tanta responsabilidade como humanidade o drama da inmigración que avergonza a mínima decencia. Ou crises como a que se vive en Libia, Siria, etc., ou nunhas relacións asisadas con Rusia, a quen se trata de afastar de Europa.
Europa debe ser Europa e defender o seu modelo pensando tanto no interese dos europeos como dunha sociedade global que reclama o sometemento equilibrado da eficiencia económica á xustiza social. Esa é a Europa que se reivindica en Grecia. A única que pode evitar a desafección dos cidadáns europeos. A única que ten realmente sentido e pola que paga a pena definirse como europeísta.
