Reunión clave do PCCh: dúas follas de ruta?

O Comité Central do Partido Comunista de China (PCCh) atópase reunido en Beijing co futuro da formación na axenda. Dous son os debates principais a destacar. Dunha banda, a definición de mecanismos institucionalizados para loitar de forma máis efectiva contra a corrupción de forma que prime a prevención sobre a represión e non como agora. En segundo lugar, o papel do PCCh no trazado do top level design que inspira a modernización da gobernanza do país e do seu sistema político. En suma, trátase de propiciar un salto cualitativo nas dinámicas organizativas que resulte nunha posta a punto do PCCh para encarar unha das etapas máis decisivas da reforma reforzando a disciplina, pechando filas e proscribindo, entre outros, as “discusións indebidas”. Por riba, a repartidirización do conxunto do sistema de forma que se reforce o papel do Partido sobre todos os segmentos do aparello estatal, os medios, o exército e as organizacións sociais pecha este círculo.

O Comité Central do Partido Comunista de China (PCCh) atópase reunido en Beijing co futuro da formación na axenda. Dous son os debates principais a destacar. Dunha banda, a definición de mecanismos institucionalizados para loitar de forma máis efectiva contra a corrupción de forma que prime a prevención sobre a represión e non como agora. En segundo lugar, o papel do PCCh no trazado do top level design que inspira a modernización da gobernanza do país e do seu sistema político. En suma, trátase de propiciar un salto cualitativo nas dinámicas organizativas que resulte nunha posta a punto do PCCh para encarar unha das etapas máis decisivas da reforma reforzando a disciplina, pechando filas e proscribindo, entre outros, as “discusións indebidas”. Por riba, a repartidirización do conxunto do sistema de forma que se reforce o papel do Partido sobre todos os segmentos do aparello estatal, os medios, o exército e as organizacións sociais pecha este círculo.

A concentración das enerxías do PCCh no ético e organizativo se articula no ideolóxico en torno á reivindicación dunha vía propia para alcanzar os seus obxectivos co dobre horizonte de 2021 (centenario da fundación do partido) e 2049 (centenario da República Popular Chinesa). A argamasa de devandito proceso suma equilibradas dose de maoísmo, neolexismo, liberalismo e confucianismo, un híbrido xestionado por unha burocracia que se pretende virtuosa e que emula ao clásico mandarinato co propósito de lograr a sociedade acomodada e o pleno desenvolvemento das capacidades da nación desatendendo os apelos exteriores a unha homologación política. China seguirá ao seu aire. 

Aínda que a folla de ruta do PCCh parece meridianamente clara, algunhas sombras de sospeita planean sobre os plans do seu secretario xeral, Xi Jinping. Nos seus catro anos de mandato proliferaron os indicios dun fortalecemento do seu poder persoal. Ese proceso pode ter unha dobre orixe que lle remite ás súas propias ambicións e á necesidade de consolidar unha base de poder específica pero tamén a unha decisión colexiada que prima un liderado forte en atención ás delicadas circunstancias que atravesa a reforma. Non está claro que a norma do consenso fora sepultada en aras dunha autocracia de signo persoal.

En torno a iso, o interese exterior céntrase na definición do futuro liderado e na capacidade e interese do propio Xi en soliviantar as normas, esa “gaiola de regulamentacións” que el mesmo encumbrou nestes anos para simbolizar o seu proxecto para o Partido. O feito de que boa parte dos membros do Buró Político e o seu Comité Permanente deban xubilarse o próximo ano por razóns de idade engade interese á cuestión. En atención a esas previsións, a preservación dun complexo consenso e a designación cruzada, entre outros, orientan a sucesión, un dos temas máis sensibles e delicados. Coa súa peculiar institucionalidade, o PCCh logrou acreditar nos últimos anos un procedemento mutuamente aceptado e aceptable para resolver o que en moitos partidos comunistas acostumaba terminar en traxedia. En función diso, si nos atemos a dita normalidade, a súa sucesión estaría definida no fundamental pola dirixencia que lle precede. E os nomeados serían o dúo Hu Chunhua e Sun Zhengcai, os dous nados en 1963, quen pilotarían o partido e o país entre 2022 e 2032. O papel determinante de Xi lle aboca á década seguinte e os seus sinalados deben incluírse no Buró Político que saia elixido no congreso do próximo ano e tamén no Comité Permanente do seguinte. Alterar este procedemento esixiría unha poderosa xustificación, só apreciable en función de circunstancias extraordinarias ou dunha desconfianza ideolóxica igualmente extrema. 

Hu é xefe do partido en Guangdong, provincia na que debe lidar non só cos imperativos económicos e sociais da nova normalidade senón co encarreiramento de conflitos sensibles como o de Wukan, en cuxo rexurdimento agora algúns poden ver intereses ocultos para levarlle a cometer erros de vulto. Hu é protexido de Hu Jintao. Por outra banda, Sun Zhengcai, da corda do ex primeiro ministro Wen Jiabao, acredita unha boa xestión na municipalidade especial de Chongqing.

Este guión non é inmutable, pero Hu Jintao púxolle difícil ao seu sucesor a súa alteración de forma caprichosa. A alternancia de Hu en 2012 pode dicirse que foi modélica, a diferenza da súa substitución en 2002 por parte de Jiang Zemin, promovido trala crise de Tiananmen (1989). Hu abandonou todos os seus cargos, incluída a presidencia da Comisión Militar Central, cedendo todo o poder a Xi. Resultado da súa debilidade? Pode, pero sen dúbida contribuíu a reforzar a institucionalidade chinesa. Xi non debería agora apartarse desa senda. Non só porque con iso desautoriza o seu propio discurso respecto ao papel do PCCh na gobernanza do país senón porque ese afán poñería en moi serio perigo a sempre preocupante estabilidade chinesa.