Alemaña e a deconstrución de Europa

Dicíame Lois Tobío na súa casa da rúa Bonetero ao pouco de caer o muro de Berlín, que Alemaña retornaría ao epicentro da política continental. “Todos a aprender de novo alemán”, sentenciaba. Semellaba que as cousas ían discorrer por outro camiño.

Apartados xeográficos Europa
Idiomas Galego

Dicíame Lois Tobío na súa casa da rúa Bonetero ao pouco de caer o muro de Berlín, que Alemaña retornaría ao epicentro da política continental. “Todos a aprender de novo alemán”, sentenciaba. Semellaba que as cousas ían discorrer por outro camiño. Berlín aceptaba diluírse na nova Europa e ata non vía mal que abarcara do Atlántico aos Urais facendo dela a casa común que anhelaba Gorbachov. Tobío, non obstante, razoaba a súa prospección coa mirada posta máis no pasado ca nas inercias do momento.

Por unhas e por outras, o tempo parece darlle a razón. O mercado interno subsistirá e pode que ata o euro aguante, pero Europa non irá máis aló. Iso equivale a certificar a súa incapacidade ou desinterese colectivo para afirmarse como un polo de poder no mundo multipolar que está a emerxer. Os acordos serán de mínimos, mentres as vellas potencias irán retomando o seu papel tradicional ao constataren a imposibilidade de falar cunha voz propia nos asuntos clave. Esta tendencia vai máis aló das inclemencias da crise.

Semellante percepción non é só interna. Se observamos a conduta das grandes potencias, xa falemos de EEUU, Rusia, Brasil ou China, nos últimos tempos, mesmo aqueles que non vían con malos ollos una Europa unida e forte, réndense ante a evidencia e comezan a definir políticas fragmentarias que interiorizan una tendencia “natural” que se superpón ao escenario “voluntarista” das décadas pasadas.

A Berlín só lle interesa unha Europa alemá. A súa conduta na crise financeira evidencia a relativización do seu compromiso. Como tamén da maioría dos seus socios, desprendidos ata no formal do discurso que asociaba a Europa coa introdución no sistema internacional de medidas innovadoras e relativamente progresistas nos mais diversos campos. Aínda tres anos despois de todo o que choveu, nada se solventa en Bruxelas para contar, poñamos por caso, cunha axencia propia de rating que contrarreste a insultante omnipotencia estadounidense. Poda que Berlín cree a súa propia. China dispón das súas propias axencias de medición de riscos desde 1994 e a internacionalización das máis fortes avanza sen demora.

Alemaña non é a esperanza de Europa nin da esperanza a Europa. Pero sairá fortalecida da crise.