A terceira vira latinoamericana de Xi Jinping desde que asumiu a Presidencia de China representa unha gran oportunidade para resaltar tanto o compromiso coa rexión como co propósito de establecer unha relación bilateral creativa e ambiciosa non só en termos cuantitativos senón tamén cualitativos.
É innegable o papel de China no crecemento e o progreso social de América Latina e Caribe (ALC) no que levamos de século. China desempeñou un papel notable debido ao boom do prezo das commodities en función do seu proceso interno e a súa contribución ao fomento do comercio mundial. Tampouco é alleo a todo iso o actuar de determinados gobernos da rexión, comprometidos non só con novas políticas que favoreceron a inclusión social senón, así mesmo, afastadas dos vellos esquemas de dependencia que os convertían en meras correas de transmisión dos ditados neoliberais.
A terceira vira latinoamericana de Xi Jinping desde que asumiu a Presidencia de China representa unha gran oportunidade para resaltar tanto o compromiso coa rexión como co propósito de establecer unha relación bilateral creativa e ambiciosa non só en termos cuantitativos senón tamén cualitativos.
É innegable o papel de China no crecemento e o progreso social de América Latina e Caribe (ALC) no que levamos de século. China desempeñou un papel notable debido ao boom do prezo das commodities en función do seu proceso interno e a súa contribución ao fomento do comercio mundial. Tampouco é alleo a todo iso o actuar de determinados gobernos da rexión, comprometidos non só con novas políticas que favoreceron a inclusión social senón, así mesmo, afastadas dos vellos esquemas de dependencia que os convertían en meras correas de transmisión dos ditados neoliberais.
O que China aporta e pode achegar agora, transcorrida unha primeira etapa de intenso achegamento, non é só comercio e investimentos centrados nos recursos primarios, senón unha forma de pensar e actuar diferente que abre o horizonte de ruptura do círculo vicioso do subdesenvolvemento. Neste sentido, unha aposta sincera pola diversificación e a superación das asimetrías do presente é realizable si se da forma a esa nova complementariedade: a conxugación da demanda de infraestruturas da rexión coas posibilidades de financiamento chinés e a súa aposta pola internacionalización das súas empresas ofrece o marco idóneo para operar un cambio no patrón da súa relación facilitando que América Latina opere un avance substancial no seu progreso.
Parece evidente que o comercio bilateral non seguirá crecendo a taxas tan elevadas como as observadas nos últimos lustros; no entanto, as necesidades de China seguirán aí de forma visible na medida en que persista o actual proxecto de construción dunha sociedade modestamente acomodada. Quere iso dicir que o consumo terá cada día maior peso e o aumento da capacidade adquisitiva dos chineses traducirase en oportunidades de incentivación do turismo ou de adquisición de bens importados. A urbanización e o aumento da clase media depararán unha ocasión para todos aqueles que sexan capaces de engadir valor ás súas carteiras de exportación ao xigante asiático.
A relación China-ALC necesita unha nova folla de ruta con novos contidos. Ambos actores deben demostrar que outro modelo é posible. O compromiso chinés con grandes proxectos de alcance é indicativo da presenza doutro enfoque, máis ambicioso e transformador, que pode completarse cun impulso á industrialización da rexión para xerar un maior valor agregado ás súas relacións pero igualmente á integración rexional. Esta visita de Xi Jinping pode evidenciar ambas as dúas cousas.
Do lado latinoamericano e caribeño requírese tamén un esforzo singular capaz de empoderar e aprehender o verdadeiro signo desta oportunidade histórica. Non só trátase de que os respectivos gobernos optimicen as posibilidades de xeración dun novo desenvolvemento centrado en fortalecer as capacidades autóctonas e a inclusión social senón de poñer o acento en aspectos crave como a educación ou a investigación e desenvolvemento, sen os cales toda transformación é efémera. Isto require tempo e perseveranza.
China é un gran mercado, pero moi competitivo. ALC ten que vencer a distancia xeográfica e cultural e debe investir naquelas variables que lle poden prover de maior calidade no patrón de relacións bilaterais, o cal esixe unha transformación cualitativa. A corrección das asimetrías e desequilibrios actuais demanda, entre outros, a adopción de medidas tendentes a diversificar o comercio, incorporar máis tecnoloxía e coñecemento, fortalecer os nexos interempresariais. Unha aposta común polo pragmatismo e pola combinación equilibrada do sector privado, a sociedade e os gobernos, debe sumar compromisos políticos, sociais ou ambientais.
Na orde estratéxica, auspiciando a súa integración, China pode atopar en América Latina un aliado clave para instar unha nova gobernanza global. Esa alianza, sustentada nunha cooperación económica cualitativamente enriquecedora para ambas partes, dispoñería de sólidos e duradeiros fundamentos. O Foro China-CELAC pode blindar os intereses comúns vertebrando unha unidade de criterio e de acción que equilibre as hexemonías tradicionais promovendo non só alternancias senón tamén alternativas.
O modelo que permitiu chegar ata aquí necesita ser renovado. Ese novo comezo terá nesta xira de Xi Jinping un reflexo longamente desexado.
