1. Informe
O anuncio de ruptura de relacións diplomáticas con Taiwan por parte de Santo Tomé e Príncipe supón un revés significativo para a política exterior de Tsai Ing-wen. Aínda que se diga que non afectará “en nada” aos esforzos do goberno para incrementar a participación de Taiwan nos asuntos internacionais, é obvio que non se trata dun fenómeno illado e podería dar pé a unha escalada comprometedora para os intereses exteriores de Taipei. Neste sentido, é indiferente a esgrimida razón financeira pois a contorna política impulsa ao fin da tregua diplomática vixente durante o mandato de Ma Ying-jeou. Beijing deixou abofé fai tempo que algunhas nacións latinoamericanas ansiaban establecer vínculos co continente, iniciativa rexeitada no seu día porque afectaría ás relacións PCCh-KMT e á súa “terceira cooperación”.
1. Informe
O anuncio de ruptura de relacións diplomáticas con Taiwan por parte de Santo Tomé e Príncipe supón un revés significativo para a política exterior de Tsai Ing-wen. Aínda que se diga que non afectará “en nada” aos esforzos do goberno para incrementar a participación de Taiwan nos asuntos internacionais, é obvio que non se trata dun fenómeno illado e podería dar pé a unha escalada comprometedora para os intereses exteriores de Taipei. Neste sentido, é indiferente a esgrimida razón financeira pois a contorna política impulsa ao fin da tregua diplomática vixente durante o mandato de Ma Ying-jeou. Beijing deixou abofé fai tempo que algunhas nacións latinoamericanas ansiaban establecer vínculos co continente, iniciativa rexeitada no seu día porque afectaría ás relacións PCCh-KMT e á súa “terceira cooperación”.
Cabe imaxinar que China continental intensificará a súa acción respecto doutros aliados de Taiwan. O seu criterio é que non resultan contraproducentes para o desenvolvemento dos vínculos bilaterais nin afasta aos taiwaneses do continente; pola contra, contribúen a ver “con realismo” a situación. Por outra banda, o alarde de Donald Trump pode pasar factura a Taiwan. Non poucos consideran que a chamada de Tsai a Trump podería ser a principal razón pola cal Beijing decidiu de súpeto subir a aposta e abrir a veda da caza de aliados. É neste terreo das relacións internacionais no que China pode pretender enviar unha mensaxe contundente a ambas partes.
O chamamento á unidade interna probablemente terá pouco percorrido. As formacións azuis culparán da situación á negativa a recoñecer o Consenso de 1992. Tsai, que ten en axenda unha inminente xira por Centroamérica, quere sumar á súa delegación a representantes de todos os partidos para mostrar unidade ante a presión.
Durante o mandato de Chen Shui-bian (2000-2008), Taiwan perdeu 9 aliados. Santo Tomé e Príncipe é un pequeno país de apenas 200.000 habitantes, similar a moitos dos 21 que aínda restan na súa lista, países pequenos que para Taiwan representan unha carga, como aseverou o presidente da Fundación para os Estudos de Paz de Asia-Pacífico, Hsu Hsin-liang. A súa existencia cabería dicir que ten moito de simbólico pero non son de importancia menor para a súa estratexia exterior. En toda África, a Taipei quédanlle dous aliados: Swazilandia e Burkina-Faso.
2. Observacións de contexto.
* O goberno promove unha Lei de Documentos Políticos que prevé que os arquivos relativos ao período da ditadura que agora se atopan en dependencias do KMT, pasen a titularidade estatal e estean abertos ao público. O KMT critica a iniciativa asegurando que viola os dereitos de propiedade.
* O Consello de Asuntos de China Continental está traballando nunha nova política a través do Estreito para remprazar o Consenso de 1992. Un membro da CASS, Zhou Zhihuai, seica dixo nun foro en Guangxi que “Beijing non se opón á idea de substituír o consenso de 1992 por unha alternativa creativa”.
* O goberno prepara un paquete de medidas para asegurar que os funcionarios do continente que visiten Taiwan reúnanse con gobernos locais sen distinción da súa cor e non o fagan con fins políticos en lugar de económicos.
* Hau Lung-bin, vicepresidente do KMT, criticou a intención da presidenta da súa formación de adiantar un par de meses as eleccións internas, pasando do 20 de xullo ao 20 de maio, co propósito de obrigar a outros potenciais aspirantes a disputar o cargo a Hung Hsiu-chu a anunciar as súas intencións.
* O portavoz do PDP no Yuan Lexislativo, Ker Chien-ming, afiou as súas críticas contra o Partido do Novo Poder e o seu líder Huang Kuo-chang, acusándolle de sabotear a comprensión entre ambas formacións na tramitación das emendas á normativa laboral, que entrou en vigor o día 23.
* Un grupo de organizacións independentistas instou á presidenta Tsai a “ter valor e ser duros” no trato con asuntos internacionais. Chilly Chen asegurou que non se debe “temer as intimidacións e as ameazas de China”.
* O KMT e o PCCh levaron a cabo o 23 de decembro en Beijing un novo diálogo interpartidario centrado nas relacións entre ambas formacións e a situación dos vínculos a través do Estreito con énfase nos mozos e na protección dos dereitos das persoas, segundo anunciou o vicepresidente da formación, Chen Chen-hsiang. O encontro serviu para consolidar as bases políticas comúns e reiterar a oposición á independencia de Taiwan. En paralelo celebrouse unha feira de produtos agrícolas e turísticos coa participación de oito condados e municipios da illa afines ao KMT.
* Varias ducias de taiwaneses foron detidos en España nunha operación moi ampla concertada coa policía de China continental contra a fraude telefónica. Taipei trata de evitar que os detidos, agora en catro prisións diferentes, sexan deportados ao continente. China e España subscribiron un tratado de extradición.
* Xapón negouse a renovar as negociacións sobre un acordo de cooperación económica con Taiwan en tanto non se arbitre unha solución satisfactoria á prohibición de importacións de alimentos de cinco prefecturas da contorna de Fukushima.
* Israel expresou o seu enfado logo de transcender que os estudantes dunha escola taiwanesa vestísense con traxes parecidos aos da Alemaña nazi e ondearan bandeiras coa esvástica nunha festa de cosplay. A Escola Secundaria Kuang-Fu, na cidade de Hsinchu, pediu desculpas polo incidente.
* Barack Obama asinou a acta de Autorización para a Defensa Nacional que inclúe, por primeira vez, unha sección sobre intercambios militares oficiais con Taiwan.
3. Datos relevantes
* O Instituto Chung-Hua de Investigacións Económicas axustou á baixa o prognóstico de crecemento do PIB de Taiwan para 2017, do 1,81 por cento ao 1,73 por cento.
* O 44 por cento dos traballadores taiwaneses efectuaron horas extras en 2016, alcanzando un promedio de 18,8 horas extras por mes.
* Os investimentos de Taiwan no estranxeiro creceron un 11,78 por cento de xaneiro a novembro.
* Taiwan gastará NT$202 mil millóns en obras públicas en 2017.
* Taiwan e Corea do Sur poderían alcanzar este ano a cifra de 1,6 millóns de visitas mutuas, o que supón un incremento do 60 por cento con respecto a 2014.
* Unha reforma da lei de vivenda permitirá reservar un 30 por cento de vivendas sociais para alugar a cidadáns en situación desfavorecida.
* Taiwan clasificado como o terceiro país “máis ignorante” do mundo segundo a consulta Ipsos MORI, con sé en Reino Unido. Por diante e nesta orde, China continental e India. En quinto lugar, Estados Unidos.
4. Nomes relevantes
* Cheng Nan-jung, inmolado contra a ditadura do KMT, será recordado ao instituírse o 7 de abril como Día da Liberdade de Expresión na súa memoria.
* Huang Mei-ying, elixida presidenta da Comisión de Comercio Xusto do Yuan Lexislativo.
* Le Shying-jow, director do Consello de Asuntos de Veteranos, non foi autorizado a entrar en Singapur, probablemente por presións de China continental.
* Annette Lu, ex vicepresidenta de Taiwan, criticou ao presidente Obama por referirse a Taiwan como unha “entidade”.
* Yu Shyi-kun, ex primeiro ministro, presidirá a delegación taiwanesa que asistirá á toma de posesión de Donald Trump.
* Ko Wen-je, alcalde de Taipei, deixou clara a súa intención de ser de novo candidato en 2018 ao conmemorar o ecuador do seu mandato.
* Hung Hsiu-chu, presidenta do KMT, visitará EUA en xaneiro entre os días 13 e 22, visitando Los Ángeles, San Francisco, Houston e Chicago.
* Tsai Ing-wen visitou a Comandancia das Forzas Aéreas expresándolle o seu apoio trala detección de avións militares de China continental voando preto do espazo aéreo de Taiwan.
