A Organización de Cooperación de Xangai (OCX) celebra os seus primeiros tres lustros de existencia. E faino ao grande. Na véspera do cume que celebran en Taskent (Uzbekistán), presentouse en Beijing o Libro Amarelo da OCX, no cal asegúrase que nos próximos dez anos as relacións internacionais experimentarán cambios significativos e a OCX debe estar preparada para ampliar a súa influencia. En devandito contexto, unha primeira medida será a ampliación do número de membros efectivos pasando dos seis iniciais (Rusia, China, Kazajstán, Kirguistán, Tayikistán e Uzbekistán) a oito (sumando a India e Paquistán), gañando dimensión euroasiática. Partindo dos cinco integrantes do “Grupo de Xangai" (1995), a actual OCX ofrece unha armazón que distingue ademais entre observadores e socios de diálogo, sumando case uns vinte países.
A Organización de Cooperación de Xangai (OCX) celebra os seus primeiros tres lustros de existencia. E faino ao grande. Na véspera do cume que celebran en Taskent (Uzbekistán), presentouse en Beijing o Libro Amarelo da OCX, no cal asegúrase que nos próximos dez anos as relacións internacionais experimentarán cambios significativos e a OCX debe estar preparada para ampliar a súa influencia. En devandito contexto, unha primeira medida será a ampliación do número de membros efectivos pasando dos seis iniciais (Rusia, China, Kazajstán, Kirguistán, Tayikistán e Uzbekistán) a oito (sumando a India e Paquistán), gañando dimensión euroasiática. Partindo dos cinco integrantes do “Grupo de Xangai" (1995), a actual OCX ofrece unha armazón que distingue ademais entre observadores e socios de diálogo, sumando case uns vinte países.
No seu día, non foi alleo á súa formación o propósito de poñer coto ao expansionismo da OTAN en Asia Central. De feito, en 2005, estes países reclamaron a EUA un calendario de retirada das bases establecidas na zona trala intervención en Afganistán. A cooperación en materia de seguridade marcou a súa orixe, en especial no combate ás que chaman “as tres forzas malignas” (terrorismo, separatismo e extremismo). A coordinación en intelixencia, a celebración de exercicios antiterroristas con regularidade ou a loita contra o ciberterrorismo seguen formando parte substancial da súa axenda. Para China trátase sen dúbida dun mecanismo esencial para encarar a violencia que acompaña o conflito uigur na afastada Xinjiang e, en xeral, a ameaza islamita radical con dous focos importantes, Afganistán e Paquistán.
Moi afastada de calquera propósito similar ao da OTAN, á que se asociou de forma inmediata, a OCX xurdiu como un foro para resolver tamén de forma negociada as diferenzas fronteirizas.
A necesidade de estabilidade é un imperativo para que os proxectos de corredores económicos e o deseño de redes de transporte asociadas á nova Ruta da Seda poidan discorrer sen sobresaltos. Aínda que a seguridade antiterrorista segue desempeñando un papel substancial para China e os demais socios, os intercambios comerciais, a coordinación enerxética, a harmonización financeira e a integración económica son aspectos chave da nova OCX. As súas ambicións diversificáronse gañando en intensidade e amplitude estratéxica e os seus dous alicerces (seguridade e economía) parecen solidamente asentados.
A redución da fenda de desenvolvemento entre os diferentes países, a día de hoxe considerable, esixe na orde económica unha axenda de longo prazo e singular impacto. A implementación dos corredores de tránsito Europa Occidental-Oeste de China e Uzbekistán-Turkmenistán-Irán-Omán aseguran un impulso sostido ás infraestruturas para mellorar a interconectividade rexional e China, un referente clave en momentos en que persiste a desaceleración global, desempeña un papel de primeira orde na cooperación económica.
Paso a paso, a OCX vai configurando un novo modelo de cooperación rexional caracterizado pola dimensión híbrida: economía e seguridade entrelázanse xunto a unha crecente intensidade estratéxica con vistas a influír cada vez máis na orde global. A clave do seu funcionamento radica no entendemento ruso-chinés e no acoplamento dos seus grandes proxectos estratéxicos: a Ruta da Seda e a Unión Económica Euroasiática co instrumento suplementario do BAII (Banco Asiático de Investimento en Infraestruturas), reforzado coa creación do Fondo de Desenvolvemento e o Banco de Desenvolvemento da OCX, que complementarán o Consorcio Interbancario da OCX e o Novo Banco de Desenvolvemento dos BRICS.
A reforma que lidera a OCX no seu décimo quinto aniversario é a máis importante desde a súa fundación. A expansión en curso reafirma a súa vontade de confirmarse como un actor estratéxico decisivo no presente século e figura na cabeza dos acrónimos que China lidera para limitar a hexemonía estadounidense e abrir paso a un escenario multipolar a nivel global.
