Após unha ocupación exercida ao longo de máis de 4 séculos (desde 1553 até 1999), finalmente, coa fin do século XX, o enclave chinés de Macau sería devolto por parte das autoridades portuguesas á República Popular China. Durante a época da colonización este territorio sempre gozou dunha grande vitalidade e relativo benestar, debido á súa privilexiada posición xeoestratéxica como referente do comercio trilateral entre Xapón, China e a Europa, afrontando os embates provenientes das meirandes potencias europeas que arelaban facerse co control do seu comercio.
Após unha ocupación exercida ao longo de máis de 4 séculos (desde 1553 até 1999), finalmente, coa fin do século XX, o enclave chinés de Macau sería devolto por parte das autoridades portuguesas á República Popular China. Durante a época da colonización este territorio sempre gozou dunha grande vitalidade e relativo benestar, debido á súa privilexiada posición xeoestratéxica como referente do comercio trilateral entre Xapón, China e a Europa, afrontando os embates provenientes das meirandes potencias europeas que arelaban facerse co control do seu comercio.
No entanto, Macau nunca acabou por confluír verdadeiramente coa identidade portuguesa, o que fixo que ao albor da nova República Popular China de Mao Tse Tung, de carácter comunista e anticolonialista, o sentimento contra tódolos vestixios imperiais que permanecían na terra medrase. Na altura do ano de 1966 levouse a cabo o denominado Motim 1-2-3 (1) que produciu como consecuencia que Portugal renunciase á súa ocupación perpetua sobre Macau e negociase unha saída diplomática consensuada coas autoridades chinesas á situación.
Así sería como a partir dese momento Macau pasaría a ser considerado como territorio chinés sob administración portuguesa e a transferencia de soberanía de Macau para a República Popular da China ficaría instituída para o día 20 de decembro de 1999, cando finalmente Macau retornou ás maos da China e pasou a formar dentro desta república unha Rexión Administrativa Especial (a outra é Hong-Kong)(2). É dicir, a pesares da integración no modelo chinés, este enclave podería seguir conservando as súas especificidades e un amplo grao de autonomía, que se traduciu incluso na autorización a permanecer baixo o influxo dunha economía de mercado (é a consecuencia da doutrina tan poderosamente cacarexada polas autoridades de Beijing de un país, dous sistemas (3)).
Actualmente, Macau seguramente non se estea acordando da súa pertenza a Portugal. Desde que se converteu na RAEM, todo parece que vai sobre rodas: a súa poboación non deixa de medrar (o que a converte no sitio do planeta cunha maior densidade de poboación), o seu IDH é moi alto tendo en conta a súa localización xeográfica e o seu PIB leva atinxido reiteradamente uns niveis de crecemento de dous díxitos.
Agora ben, se no plano económico hai algo que debemos salientar esa é a súa imponderable industria do xogo, que monopoliza a súa economía (xunto co turismo, o cal é consecuencia directa do fluxo de persoas que diariamente rulan polas súas salas de xogo), en parte grazas a que é o único lugar da República Popular onde está legalizada.
Xa na altura do ano 2006 o país erixiuse como o mellor mercado de casinos do mundo, superando á todopoderosa Las Vegas, cidade que semella que xa non é nin sequera unha competencia seria, posto que no 2011 os ingresos de Macau derivados dos xogos de azar quintuplicaron aos da cidade estadounidense.(4)
Está claro que Macau é unha paraxe ideal para que calquera xogador do mundo poida satisface-los seus desexos de facerse rico sen romperse moito os miolos, mas tamén para a CPLP constitúe este lugar unha xanela de oportunidade de ganancias?
Mais unha vez, como antano, a RAEM volta a erixirse, de xeito poderoso, nun enclave xeográfico verdadeiramente estratéxico no plano comercial, o motivo é o vector de conexión comercial luso-sino-brasileiro-africano.
Ademais, a China non ten amosado ningún tipo de reparo. Interésalle certamente o mundo lusófono, de aí que apostara pola creación do denominado ``Fórum para a Cooperação Económica e Comercial entre a China e os países lusófonos´´, que viu a luz no 2003, co obxectivo fundamental de promove-lo comercio e a cooperación en áreas multidisciplinares entre chineses e os países de lingua portuguesa, deitando, sobre a figura de Macau a responsabilidade de exercer de liga nesa interacción. O Fórum Macau, o cal xa leva atinxidas tres reunións (son de carácter trianual) tense consolidado como plataforma de cooperación económica entre ámbolos dous mundos.
Novamente, é de destaca-lo decisivo papel que a lingua portuguesa xoga arestora no mundo. Non só se erixe como un medio de transmisión cultural, senón que, á súa vez, actúa como un confortábel instrumento de política exterior, contribuíndo a que a lusofonía xogue un papel cada vez mais relevante dentro das relacións internacionais. O Fórum Macau constitúe un vivo exemplo deste fenómeno: a que está chamada a converterse nun futuro próximo na maior economía mundial, China, xa identifica a órbita lusófona como un actor atractivo para asegura-lo seu equilibrio económico futuro (obte-la súa seguranza enerxética).
África eríxese nun atractivo fondo de investimento debido a que China é consciente de que precisa acceso a reservas de petróleo. Ultimamente atópanas en Oriente Medio, mais nese espazo xeográfico a situación é ben inestábel e con importante influencia estadounidense. De aí que a África lusófona (Angola é o 2º maior produtor de África e Moçambique posúe abondosas reservas de gas natural ) sexa agora un socio preferente no plano comercial, sen esquecer que a órbita lusófona abrangue a máis de 250 millóns de persoas que se erixen como potenciais consumidores das exportacións chinesas.
Tampouco se pode deixar de lado a figura do Brasil, de lonxe o maior socio chinés da CPLP, e co que nos últimos tempos ven estabelecendo varios convenios en materia nuclear.
Polo tanto, constatamos como nos últimos tempos, a CPLP é un referente central para China. Contribuíu a palia-la débeda dos países da África sen aplicar intereses nos cretos, triplicou a axuda ao Timor-Leste, outorgoulle ao Portugal o status de socio estratéxico, e non escatima esforzos á hora de financiar proxectos conxuntos.
En definitiva, dada a importancia crecente de China, a CPLP debe centrar boa parte dos seus esforzos en que Macau non fique á marxe no seu proceso de concertación. Unha boa medida neste sentido sería que a figura de Macau puidese tornarse en Observador Asociado da CPLP, o que facilitaría que esta rexión puidese pasar a ter voz plena dentro do organigrama da CPLP. Porén, isto só será posíbel coa beizón do goberno de Beijing.
Mais aló do estritamente económico, cómpre resaltar o papel da principal marca que da forma a este organismo: a lingua.
Nese senso, Macau tampouco debe maltratar esa grande riqueza herdada do seu pasado colonial, posto que aí tamén radica o seu meirande atractivo. A herdanza portuguesa non só se deixou sentir no plano lingüístico, senón tamén no patrimonial, artístico, relixioso e mesmo gastronómico. E non hai que esquecer que a UNESCO declarou no ano 2005 ao centro histórico da cidade como Patrimonio da Humanidade (5), o que denota a salientable pegada deixada pola mestizaxe intercultural de Europa e Ásia(6).
NOTAS:
(1) Mais información sobre este acontecimento histórico pode ser visionada en: http://pt.wikipedia.org/wiki/Motim_1-2-3
(2) O artigo 31 da Carta Magna chinesa é quen fixa o estabelecimento das RAE: http://portal.gov.mo/web/guest/info_detail?infoid=107#cap2
(3) Mais información en: http://www.china.org.cn/english/features/china/203730.htm
(4) (http://www.poker-red.com/noticias/macao-ya-cinco-veces-vegas)
(5) A lista de lugares declarados como património da humanidade pode ser consultado no seu web. No caso do Centro Histórico de Macau en: http://whc.unesco.org/en/list/1110
(6) Interesante arquivo web sobre a cidade á que ben se define como ``Dualidade Cultural´´: http://www.maxillaris.com/hemeroteca/200706/patrimonio.pdf
