 | |
| Aínda que o proceso electoral percorreu con relativa normalidade, presentáronse diversos conatos de violencia e unha riada de denuncias sobre irregularidades electorais en diversos municipios.Os primeiros resultados rexistrados polo CSE confirmaron a contundente vitoria do FSLN, cun aproximado de 70% dos votos en varios municipios. [Foto: Daniel Ortega mostra ás súas papeletas momentos antes de emitir o seu voto nun colexio electoral de Managua o 9 de novembro de 2008]. | |
Revélase preocupante a actual conxuntura política nicaraguana. Se ben os comicios municipais celebrados o pasado 9 de novembro ratificaron a hexemonía política da Fronte Sandinista de Liberación Nacional (FSLN), agrupación liderada polo presidente Daniel Ortega, o clima político presenta serios riscos.
Nicaragua elixiu representantes do poder local en 146 das 153 municipalidades do país. Sete departamentos na Rexión Autónoma do Atlántico Norte non celebraron comicios debido á crítica situación causada polo paso do furacán Félix no 2007. Para estes comicios presentáronse xunto ao FSLN, o Partido Liberal Constitucionalista (PLC), actualmente en pactos políticos con Ortega; e os opositores Alternativa para o Cambio (AC), a Alianza Liberal Nicaraguana (ALN) e o Partido da Resistencia Nicaraguana (PRN).
Un día antes dos comicios, Ortega xustificou publicamente a decisión do Consello Supremo Electoral (CSE) de non acreditar a observadores nacionais e internacionais "como os da OEA" para participar como observadores electorais, acusándoos de "inxerencia" e de posuír "intereses políticos" destinados a desacreditalo.
Nos primeiros boletíns electorais, o CSE deu como absoluto gañador ao FSLN mentres a oposición activou as súas reiteradas denuncias de "fraude electoral masivo", afondando o clima de polarización. Tralos comicios, o opositor Partido Liberal (PL) negouse a recoñecer estes resultados.
Consolidando o "orteguismo"
Desde un principio, o presidente Ortega delineou estes comicios como unha especie de "referendo popular" sobre o labor do seu goberno, imprimindo un innecesario caudal de dramatismo e intimidación política que, tomando en conta o clima de polarización existente, derivou en episodios illados de confrontación. Paralelamente, a retórica de Ortega deu paso a delicados roces diplomáticos especialmente cara EEUU e a Unión Europea, principais avaliadores dos programas de cooperación ao desenvolvemento nicaraguanos.
Aínda que o proceso electoral percorreu con relativa normalidade, presentáronse diversos conatos de violencia e unha riada de denuncias sobre irregularidades electorais en diversos municipios.Os primeiros resultados rexistrados polo CSE confirmaron a contundente vitoria do FSLN, cun aproximado de 70% dos votos en varios municipios.
Non obstante, na disputada elección para a alcaldía da capital Managua, o candidato opositor Eduardo Montealegre, do PL e rival presidencial de Ortega en 2006, denunciou inmediatamente un fraude electoral a favor do candidato do FSLN, Alexis Argüello, considerándose gañador con máis do 50% dos votos. En diversos municipios rexistráronse situacións irregulares, como o pronto peche das mesas electorais, en franca contrariedade co estipulado pola lei electoral.
A excesiva mobilización do aparato estatal a favor do FSLN concreta igualmente diversos riscos para a democracia nicaraguana, atenazada ante os intentos oficiais de hexemonización política do "orteguismo" e dun FSLN basicamente dócil. Este favoritismo explicase tamén polo pacto político conformado polo FSLN e o dereitista Partido Liberal Constitucionalista (PLC) do ex presidente Arnoldo Alemán, quen está baixo arresto domiciliario por cargos de corrupción.
Velaí que a tácita alianza Ortega-Alemán ven definindo diversas das variables que conforman a actual política nicaraguana, especialmente ante a conformación do poder xudicial e doutras instancias gobernamentais e administrativas. Diversos líderes opositores acusan a Ortega e á oligárquica clase empresarial de consolidar este pacto político.
Na súa política exterior, Ortega afonda a súa alianza co presidente venezolano Hugo Chávez dentro da alternativa de integración exposta no ALBA, razón pola que a oposición nicaraguana acusa ao mandatario venezolano de outorgar millóns de dólares a Ortega e o FSLN, a fin de fortalecelos politicamente. Deste xeito, Ortega tamén comulga coa estratexia xeopolítica de Chávez de acercamento político, enerxético e militar con países rivais de EEUU, como son os casos de Rusia e Irán.
Cabe considerar que, tralos resultados electorais, Ortega tentará afianzar aínda máis a súa hexemonía dentro do FSLN e do escenario político nicaraguano, medindo con cautela os beneficios concedidos polo seu pacto co PLC e Alemán. Non obstante, albíscanse perspectivas de confrontación contra Ortega precisamente dentro de diversos sectores do sandinismo disidentes coa súa hexemonía.
A alternativa "sandinista" do MRS
A polarización política nicaraguana resulta, se cabe, mais visible dentro da ampla plataforma sociopolítica do sandinismo, onde se aprecia unha ruptura significativa entre diversos referentes sandinistas con respecto ao goberno de Ortega. Este escenario resulta patente ante a inhabilitación da participación electoral para o Movemento Renovador Sandinista (MRS), agrupación conformada por disidentes descontentos coa deriva autoritaria imprimida por Ortega, que non puideron participar nas pasadas eleccións municipais, ao igual que o Partido Conservador (PC).
No caso do MRS, agrupación formada en 1995 e que conserva nas súas filas a referentes históricos do sandinismo, como son os casos do ex vicepresidente Sergio Ramírez e os comandantes revolucionarios Víctor Tirado e Dona María Téllez, a súa causa disidente contra Ortega e o FSLN amplíase cunha vasta plataforma conformada por liberais, conservadores, movementos sociais independentes, feministas, ONGs, sectores relixiosos e estudantís. Esta plataforma acusa a Ortega e a súa esposa Rosario Murillo de abuso de poder e intimidación política contra os sectores opositores, facendo causa común ante medidas arbitrarias como foi o arresto domiciliario do poeta Ernesto Cardenal, por publicar un artigo crítico nun diario local.
Non obstante, e a raíz dos resultados electorais, resta por observar o impacto que terá un eventual pulso entre o MRS e a oposición contra o "orteguismo" e o FSLN. Incluso, este pulso pode expandirse a outras instancias inéditas, tomando en conta que, tralos resultados electorais, diversos sectores do PLC aliado a Ortega denunciaron fraude en municipios agora controlados polo FSLN.
Con este panorama, a fractura dentro do sandinismo, a polarización política e a evidente deriva autoritaria exercida por Ortega, cun control absoluto sobre o FSLN e diversas institucións, condicionan a saúde democrática e a estabilidade política de Nicaragua.
