Irlanda aceptou celebrar un segundo referendo sobre o Tratado de Lisboa, igual que ocorreu co Tratado de Niza en 2001, o cal foi aprobado na segunda convocatoria. Ocorrerá co actual tratado o mesmo que ocorrera anteriormente con Niza? As enquisas prognostican que, desta vez, resulta probable a vitoria do si irlandés ao tratado, no referendo previsto para o próximo 2 de outubro.
Compre considerar a conxuntura actual que pode persuadir aos irlandeses a ratificar o Tratado de Lisboa. Quizais as aclaracións que se fixeron dende Bruxelas cara os irlandeses, respecto a que o futuro tratado non afectará ás súas políticas nacionais en materia de aborto, ao seu sistema fiscal nin á súa neutralidade militar, así como a promesa de que Irlanda conservará o seu comisario en Bruxelas, son elementos que poden contribuír a que a maioría dos irlandeses apoien agora a ratificación.
Tamén existen outros factores. Pode que fose a crise actual na UE a que espertou, repentinamente, o europeísmo entre os irlandeses. Ó ser membro da zona euro foi un factor importante á hora de afrontar a grave situación financeira, pois o Banco Central Europeo inxectoulle liquidez a Dublín, como fixera con outros países da Unión Ademais, a maioría dos irlandeses cren que a crise económica vai empeorar e un voto positivo ao tratado sería unha mensaxe aos inversores estranxeiros de que Irlanda está totalmente comprometida coa UE.
Se Irlanda ratifica o tratado haberá en Bruxelas un respiro momentáneo, pero se o botan atrás de novo o atasco pode ter consecuencias moi graves. A crise institucional sería moi profunda e a credibilidade da UE veríase aínda máis afectada. Probablemente nin Irlanda nin os Estados Membros contemplan o segundo non irlandés, pero sería necesario preguntarse se existe un “Plan B” en Bruxelas, no caso de triunfo do non irlandés. Sería posible a expulsión de Irlanda da UE?; O adeus ao proxecto europeo?; Unha Europa á carta? A última opción parece á máis probable. Agora mesmo, xa é posible pedi-la carta noutros asuntos e, a curto prazo, moi probablemente resolverían o problema.
A pesar de que da decisión dos irlandeses depende boa parte do futuro da Unión, o documento debe ser ratificado polos demais 27 Estados membros antes de entrar en vigor e, polo momento, ademais de Irlanda, outros países como Alemaña, Polonia e a República Checa non o subscribiron. Alemaña retardou a ratificación ata finais do verán; o presidente de Polonia, Lech Kaczynski, afirmou que ratificará o tratado soamente se antes o aproba Irlanda en referendo e se o Tribunal Constitucional alemán acepta o texto europeo; e na República Checa, o euroescéptico presidente Vaclav Klaus tamén anunciou que só firmará o texto cando o fagan os demais Estados e sempre por detrás de Polonia.
Por outra banda, a UE retomará o debate da ampliación e enfrontárase ao reto de definir cales son os seus límites. Islandia, a rica illa do Atlántico Norte, entrou en bancarrota e viuse obrigada a pedi-lo ingreso na Unión. Trala nacionalización de todo o seu sector bancario, Islandia está a ser un dos países que máis está padecendo coa crise actual e parece que viu unha saída nas portas da UE.
No Parlamento islandés mostráronse grandes divisións e a idea da adhesión aprobouse nunhas votacións moi xustas. A solicitude xa se entregou oficialmente en Estocolmo e, posteriormente, serán consultados nun referendo. Os islandeses temen ver ameazados os seus recursos naturais e parece que a aplicación de cotas europeas á pesca será o principal obstáculo para a súa entrada no club dos 27.
Non obstante, todo parece indicar que a adhesión islandesa á UE podería ser unha das máis rápidas da historia, pois devén para Bruxelas unha posición privilexiada respecto aos países dos Balcáns que figuran na lista de adhesión.
