Turquía aspirou á adhesión da UE desde tan lonxe como 1963, pero foron os criterios de Copenhague establecidos en 1999 os que estruturaron a vía de acceso para a adhesión. Estes criterios abranguen os ámbitos político, económico e lexislativo, formando a pedra angular para determinar a elegibilidade dun país candidato.
Central a esta narrativa é a minoría kurda en Turquía, un punto significativo na avaliación da adhesión de Turquía ao criterio político. Desde 2003, e continuando ata hoxe, é crucial explorar se Turquía cumpre coas normas políticas en relación co seu trato aos kurdos. Esta indagación é complexa, involucrando precedentes legais, avaliacións de varios actores e unha análise profunda de contextos históricos.
O “criterio político” no corazón desta avaliación é inherentemente complexo e suxeito a interpretación. A súa aplicación depende non só de medidas obxectivas senón tamén da disposición do Consello Europeo cara á nación aspirante. Polo tanto, casos específicos como o trato aos kurdos volven cruciais.
Rastrexar a viaxe de Turquía desde o Acordo de Asociación de 1963 ata a cume decisiva de Copenhague en 2002 arroxará luz sobre o progreso, ou a falta deste, a través da xurisprudencia do Tribunal Europeo de Dereitos Humanos, avaliacións dos actores involucrados e unha revisión histórica que comeza co Tratado de Sèvres.
Unha análise integral da cuestión kurda tamén require unha análise multinivel, explorando as dimensións históricas, lingüísticas e socio-políticas da identidade kurda, guiadas polas convencións da ONU e as normativas do Consello de Europa.
Débense considerar diversas perspectivas sobre a cuestión kurda, incluíndo as complexidades constitucionais, o subdesenvolvemento da rexión de Anatolia do Sueste e os desafíos plantexados por grupos como o PKK.
En conclusión, a pesar dos esforzos considerables de Turquía hai vinte anos, o criterio político relacionado coa minoría kurda non se cumpriu naquel momento. As reformas culturais foron insuficientes e as violacións de dereitos humanos continuaron, destacando os desafíos intricados da ampliación da UE e a necesidade de tender pontes entre paisaxes políticos diversos. Estas reflexións iluminan a complexa interacción de factores que moldean as relacións UE-Turquía e subliñan os desafíos matizados da expansión da UE.
Esta análise baséase nas percepcións da miña tese de mestrado: “La Turquie et le critère politique: la question kurde“, escrita en francés para o Máster de Investigación do Instituto de Estudos Europeos (ULB) en 2003, co apoio dunha bolsa da Fundación Galicia Europa.
